HDR-technieken en panoramafotografie: perfecte foto's met geavanceerde opnametechnieken

Van WhiteWall-expert Katharina Wergen

Digitale fotografie biedt veel indrukwekkende en moderne opnametechnieken die de creatieve mogelijkheden uitbreiden. Het verwerken en ontwikkelen van de ruwe gegevens tot een contrastrijk en goed vormgegeven beeld is met een beetje oefening en een zeker instinct geen tijdrovend werk. En toch zijn er momenten waarop er nog meer tonale informatie in de hoge en lage tonen had moeten zitten - of waarop de uitgestrektheid van het landschap niet in één enkel beeld kan worden vastgelegd. Met HDR- en panoramafotografie laten wij u kennismaken met twee technische methoden die een nieuwe dimensie aan uw foto's zullen toevoegen - en waarmee u beelden kunt maken die u met trots op artistieke afdrukken zoals acrylglas kunt laten zien.

1. De HDR-fotografie

HDR staat voor "High Dynamic Range" en verwijst naar een techniek waarbij verschillende verschillend belichte beelden worden gecombineerd tot één beeld. Het doel is om een groter dynamisch bereik te bereiken dan mogelijk is met een enkele opname. Dit komt doordat zelfs de modernste sensoren sommige helderheidsverschillen niet volledig kunnen compenseren. Een HDR-foto bestaat meestal uit minstens drie opnamen. Eén opname is ideaal belicht, één is licht onderbelicht en één is licht overbelicht. Het aantal afzonderlijke opnamen kan worden verhoogd om de afbeelding te verbeteren. HDR's met vijf, zeven of zelfs elf opnamen zijn geen zeldzaamheid meer.

De basis van HDR-fotografie

Het begint altijd met een onderwerp met een hoog dynamisch bereik. Een voor de hand liggend voorbeeld is een zonsondergang aan de kust. De zon zelf schijnt fel direct op de sensor, de lucht baadt in een grote verscheidenheid aan kleuren en alle objecten op de voorgrond zijn donker aan de kant die van de zon af wijst.

Een reeks belichtingen maken

• Plaats uw camera op een statief

• Alle opnamen moeten met dezelfde brandpuntsafstand worden gemaakt

• Verander de ISO en het diafragma niet tussen de opnamen. U kunt het beste diafragmavoorkeuze of handmatige modus gebruiken

• Kies een belichtingstijd die geen zichtbare veranderingen zoals golven of wolken duidelijk maakt

• De zelfontspanner helpt cameratrilling voorkomen

Nadat u de eerste foto met de ideale belichting hebt gemaakt, maakt u nog een foto. Deze wordt verschoven met één markering van de belichtingsmeting, d.w.z. onderbelicht of overbelicht.

Twee manieren om uw doel te bereiken

U kunt de belichtingstijd veranderen of EV-correctie gebruiken.

Afhankelijk van het onderwerp, kan het veranderen van de belichtingstijd zijn sporen nalaten. Dit is een probleem zodra er beweging in het beeld is. Het kan er ook voor zorgen dat het beeld aan scherpte verliest. Als het onderwerp het toelaat, of als u toch al een lange belichtingstijd neemt, is dit natuurlijk geen probleem.

De andere methode is EV-correctie. Pas de belichtingscompensatie met één stap aan, of met twee stappen als er sterke kleurverschillen zijn. Het grote voordeel hiervan is dat de andere parameters zoals diafragma, ISO en belichtingstijd onaangeroerd blijven en de beelden zo identiek mogelijk zijn.

U kunt de wijzigingen in een willekeurig aantal stappen in beide richtingen aanbrengen en zo in korte tijd drie, vijf of negen beelden creëren.

HDR-beelden samenvoegen: Nabewerking

Om uw opnamen om te zetten in een HDR-afbeelding en vervolgens in een spectaculaire muurschildering, hebt u een aantal hulpmiddelen tot uw beschikking. In de meeste gevallen kunt u een geautomatiseerde workflow gebruiken door simpelweg uw belichtingsreeksen in de software te laden.

Hier geven we een kort overzicht van de processen in Adobe Lightroom, Photoshop en Photomatix Pro:

• Lightroom: Importeer uw afbeeldingen en selecteer ze. Ga naar "Foto" > "Samenvoegen" > "HDR". Lightroom maakt automatisch een HDR-afbeelding.

• Photoshop: Gebruik "Bestand" > "Automatiseren" > "Merge HDR Pro" om uw bracketbelichtingen te combineren tot een HDR-afbeelding.

• Photomatix Pro: Deze software biedt uitgebreide opties om uw HDR-afbeeldingen te verfijnen.

Hiermee kunt u in slechts een paar klikken een contrastrijke en consistent dynamische afbeelding maken. Zogenaamde "spookbeelden", onscherpe verdubbelingen van bewegende objecten, worden meestal betrouwbaar automatisch gecorrigeerd. U krijgt levendige kleuren en duidelijke details. Het moeilijke deel wordt voor u gedaan door de beeldbewerkingssoftware.

Tone mapping

Er zijn ook geavanceerde HDR-technieken die verschillende effecten hebben. Met tone mapping worden HDR-afbeeldingen of het dynamisch bereik gecomprimeerd om de weergave op alle apparaten te optimaliseren. Er kunnen aanzienlijke verschillen optreden tussen smartphonebeeldschermen en TV's met een groot scherm. Als u besluit om af te drukken, zal de automatische beeldoptimalisatie van WhiteWall u het beste resultaat geven.

Belichtingsfusie

Een alternatieve techniek voor klassieke HDR-verwerking is belichtingsfusie. De beste delen van de afzonderlijke belichtingen worden handmatig of automatisch gecombineerd voor een natuurlijk resultaat. Dit is vooral handig om halo's en andere artefacten te vermijden die soms in HDR-afbeeldingen voorkomen.

Voorbeelden van HDR-fotografie

Voorbeeld 1: Zonsondergang op het strand

Een zonsondergang is een grote uitdaging voor fotografen, omdat het verschil in helderheid tussen de lucht en de voorgrond erg groot is.

Voorbeeld 2: Fotografie binnenshuis

Bij binnenfotografie, vooral in gebouwen met ramen, is het dynamische bereik vaak te groot voor een enkele belichting.

2. Panoramafotografie

Een prachtig, groen landschap strekt zich voor u uit. Het onderwerp, de uitgestrektheid, de kleur en het licht - alles is perfect. U hebt zelfs een voorgrondinteresse en hoeft alleen maar de trekker over te halen. Maar door de brandpuntsafstand kunt u geen brede opnamen maken - of ziet het landschap er te vlak uit.

Dit is waar de panoramafotografie u kan helpen. Dit is een techniek waarbij verschillende afzonderlijke beelden worden gecombineerd tot een groot beeld met een grote beeldhoek. Deze techniek is bijzonder geschikt voor landschaps-, stads- en architectuurfotografie.

De basisprincipes van panoramafotografie

U hebt nauwelijks speciale apparatuur nodig om een panoramafoto van meerdere opnamen te maken. U hebt alleen een paar tips en trucs nodig.

De uitrusting is dezelfde die u sowieso bij u moet hebben voor landschapsfoto's: een camera, een lens en een statief. Een statief met een panoramakop wordt aanbevolen. Dit helpt om de camera precies te draaien en parallaxfouten te voorkomen.

Een panorama maken

U kent deze functie misschien al van uw smartphone. In principe doet u hetzelfde met uw camera. U maakt een reeks foto's en voegt ze samen.

Om te beginnen is het belangrijk dat u tijdens de opname niets verandert. Belichtingstijd, witbalans en diafragma moeten identiek blijven. Stel idealiter handmatig scherp op "oneindig". Dit zorgt ervoor dat de scherpstelafstand constant blijft.

Filters worden niet aanbevolen voor dit soort opnamen. Het effect op de lucht of een wateroppervlak kan onaantrekkelijk zijn.

Begin met het eerste beeld aan de rechter- of linkerrand van uw panorama. Draai de camera vervolgens in de juiste richting en maak de volgende opname. Het is beter om nog één of twee foto's te maken, vooral aan het begin en einde. Laat ongeveer een kwart van de volgende foto overlappen om genoeg bewegingsruimte te hebben bij het stikken.

Tip: Maak foto's in staand formaat. In plaats van drie foto's in liggend formaat te nemen, is het beter om vijf tot zes foto's in staand formaat te nemen voor scherpere randen en minder kwaliteitsverlies.

Maak een panoramafoto

Zodra alle foto's genomen zijn en de hele scène gefotografeerd is, is het panorama klaar om samengevoegd te worden. U kunt de afbeeldingen handmatig in uw software samenvoegen - dit is niet moeilijk met een beetje oefening. Het is echter gemakkelijker met de geautomatiseerde processen die de meeste programma's hebben.

• Adobe Lightroom: Selecteer uw afbeeldingen en gebruik "Samenvoegen" > "Panorama". Lightroom maakt automatisch een panoramafoto.

• Adobe Photoshop: Gebruik "Bestand" > "Automatiseren" > "Fotomeer" om de afzonderlijke afbeeldingen samen te voegen tot een panorama.

• Hugin: Een gratis open source software die krachtige functies biedt voor het bewerken van panorama's.

Speciaal geval: De parallaxverschuiving corrigeren

Het beste argument voor een panoramakop is de parallaxverschuiving. Deze treedt op wanneer de camera over het zogenaamde knooppunt (ook wel nodal point genoemd) wordt gedraaid. Dit bevindt zich in het midden tussen de lens en de sensor.

Een illustratief voorbeeld hiervan: Houd een pen vast met uw arm uitgestrekt en de duim van uw andere hand voor uw neus. Sluit nu om de beurt één oog. De duim "springt" terwijl de pen niet beweegt. Hetzelfde gebeurt met een voorwerp op de voorgrond van de foto. Een panoramakop die uitgelijnd is met de camera voorkomt dit. Als u geen onderwerpen op de voorgrond heeft, treedt het probleem niet op.

Het 360-graden panorama

U kunt natuurlijk ook een volledige rotatie maken en uw hele locatie opnemen. Het wordt nog spannender als u ook verticaal gaat. Er is dan echter speciale software nodig om het beeld te maken voor een meeslepende, virtuele 360-graden weergave.

Voorbeelden van panoramafotografie

Voorbeeld 1: Stadspanorama

Een panorama van een stadslandschap kan de uitgestrektheid en rijkdom aan details van een scène indrukwekkend weergeven.

Voorbeeld 2: Berglandschap

Een panorama van een berglandschap kan de majestueuze uitgestrektheid en schoonheid van de natuur vastleggen.

Combinatie van technieken

Een geavanceerde techniek is de combinatie van HDR en panoramafotografie. Hiervoor moet u elke afzonderlijke belichting van de bracket samenvoegen tot een HDR-afbeelding en deze HDR-afbeeldingen vervolgens combineren tot een panorama.

• Vastleggen: Leg meerdere bracketbelichtingen vast voor elke positie van het panorama.

• HDR samenvoegen: Maak HDR-afbeeldingen voor elke positie.

• Panorama samenvoegen: Voeg de HDR-beelden samen tot een panorama.

Conclusie: Diepte en breedte voor uw opnamen

HDR- en panoramafotografie bieden nieuwe mogelijkheden om de schoonheid en complexiteit van de wereld vast te leggen. Met de juiste technieken en hulpmiddelen kunt u indrukwekkende beelden maken die zowel technisch als visueel indrukwekkend zijn en misschien zelfs wel als masterprint in uw woonkamer komen te hangen. Of u nu de dynamische kleuren van een zonsondergang of de uitgestrektheid van een berglandschap wilt vastleggen, de combinatie van HDR en panoramafotografie geeft u de hulpmiddelen om uw fotografische visie te realiseren. Probeer de beschreven methoden uit en ervaar hoe uw opnamen meer diepte en uitgestrektheid krijgen.